Agresja to złożony problem, przybierający różne formy. Jest to temat bardzo obszerny, gdyż ze względu na formy agresji, może ona występować w różnych środowiskach – w szkole, w rodzinie, pracy, cyberprzestrzeni, zetknąć się z nią można nawet na ulicy lub podczas zakupów. Odmienne są zachowania agresywne u dzieci, dorosłych i młodzieży. Pewne jest jednak, że agresja wpływa negatywnie nie tylko na osobę krzywdzoną, ale również na jej środowisko.

Czym jest agresja?

Agresja jest działaniem mającym na celu wyrządzenie szkody psychicznej lub fizycznej drugiej osobie. Zachowania te są skrajnie nieakceptowane w społeczeństwie, ze względu na poszanowanie dla każdego człowieka i jego godności.

Można wyróżnić następujące formy agresji:

• fizyczną – jest to atak na drugą osobę, podczas którego atakujący posługuje się wybranymi częściami ciała lub przedmiotami, zadając tym samym ból i powodując krzywdę ofierze agresji.

• seksualną – przejawia się w formie nadużyć seksualnych.

• psychiczną – polega na agresywnym słownictwie (odrzuceniu, nieprzyjaznych uwagach, groźbach, zaczepkach, obelgach) lub gestykulacji (negatywnych gestach, minach), a także na wyśmiewaniu, poniżaniu i mobbingu.

Skąd bierze się agresja?

Do możliwych przyczyn agresji można zaliczyć różnorodne zaburzenia psychiczne, choroby somatyczne (migreny), uwarunkowania genetyczne (czynniki okołoporodowe – niedotlenienie, cechy temperamentu, niska inteligencja), jak również czynniki środowiskowe (dysfunkcyjna rodzina, błędy wychowawcze, doświadczanie przemocy). Nie oznacza to, że u każdego spełniającego wszystkie te czynniki rozwinie się agresja. Nie jest to również usprawiedliwieniem dla agresora. Powinien on szukać pomocy, by móc znaleźć przyczyny agresywnego zachowania i uporać się z nim.

Agresja w szkole

Powodem zwiększonego ryzyka występowania agresji w szkole mogą być nieodpowiednie relacje wśród nauczycieli, brak zaufania, kłótnie, które są przenoszone na atmosferę w szkole. Do czynników powodujących wystąpienie agresji w szkole należą m.in.: zniszczona, zaniedbana szkoła, przeładowanie klas, brak organizacji, brak jasnych zasad, nadmierny rygor, brak zajęć pozalekcyjnych. Szkoła powinna pełnić funkcję wychowawczą i psychoprofilaktyczną, zaniedbanie tych norm może prowadzić do agresji w szkole lub przenoszenie zachować agresywnych poza nią.

Co może zrobić dziecko, które jest nękane?

Błędem jest unikanie problemu i udawanie, że nic się nie dzieje. Dziecko, które jest prześladowane, wyśmiewanie, bite w szkole i poza nią, powinno natychmiastowo poinformować o tym dorosłego. Nie jest to tchórzostwo, tylko zdrowa reakcja na agresywne zachowania. Dorosły nie tylko pomoże Ci w zahamowaniu agresji kolegów, ale również wesprze Cie w tym trudnym czasie.

Osoby, do których możesz się zgłosić o pomoc to: rodzice, nauczyciele, psycholog szkolny, katecheta, ksiądz, starsze rodzeństwo, dyrektor szkoły. Z pewnością, ktoś z tych osób zechce Cię wysłuchać i pomóc.

Agresja w pracy

Agresja w pracy jest niestety dość popularnym zjawiskiem. Duża ilość godzin w jednym miejscu, z osobami, których niekoniecznie się toleruje, diametralnie zwiększa ryzyko wystąpienia agresji. Zachowania agresywne w pracy mogą przejawiać się poprzez: wyśmiewanie, chorą rywalizację, „zwykłą” nieuprzejmość, a nawet akty przemocy fizycznej lub agresję seksualną (dotykanie, podteksty seksualne).

Jak sobie radzić z agresją w pracy?

Oto kilka rozwiązań problemu:

1. ustal przyczynę agresywnego zachowania (możliwe, że agresor potrzebuje aprobaty lub zainteresowania),

2. przeanalizuj agresję po fakcie (możliwe, że nadinterpretowałeś dane zachowanie),

3. porozmawiaj z agresorem o jego zachowaniu,

4. jeśli wymaga tego sytuacja – zgłoś się z problemem do przełożonego.

Co robić, gdy agresorem w Twojej pracy jest ktoś na najwyższym stanowisku? Pozostaje nam wtedy – rozmowa, odejście z pracy lub Rzecznik Praw Obywatelskich (darmowa infolinia dla potrzebujących pomocy).